Bugün, yani 27 Temmuz 2025, Avustralya’da sosyal medya devleriyle hükümet arasında ipler epey bir gerildi. Gündemdeki isim ise bu kez ne TikTok ne de Instagram… Bu kez gözler YouTube’da. Üstelik konu da çok hassas: 16 yaş altı çocukların sosyal medyaya erişimi.
YouTube’a Yasak Gelir mi?
Avustralya hükümeti geçtiğimiz aylarda, 16 yaşından küçük çocukların sosyal medya kullanmasını sınırlandıran bir yasa tasarısını kabul etmişti. Bu yasada İlk etapta TikTok, Instagram, Snapchat gibi uygulamalar hedef alınmıştı. YouTube ise istisna olarak bırakılmıştı.
Ancak şimdi, eSafety Komiseri Julie Inman Grant, YouTube’un da bu kapsama alınması gerektiğini söylüyor. Gerekçesi net:
“Çocukların yüzde 37’si YouTube’da zararlı içeriklerle karşılaşıyor. Bu platform sanıldığı kadar masum bir platform değil.”
Yani YouTube’un sadece eğlence ya da eğitim içeriği sunduğu iddiası, yapılan araştırmalarla çürütülüyor.
Google Bunu Sevmedi!
Bu gelişmeler ile birlikte Google, hükümete açık açık hukuki tehditte bulundu. Bugün gönderilen resmi yazıda Google, şu mesajı verdi:
“YouTube sosyal medya platformu değildir. Eğer bu yasa kapsamına alınırsa, bunu Anayasa Mahkemesi’ne taşıyacağız.”
Google’ın savunması şu: YouTube, TikTok gibi bir sosyal mecra değil; içerik üretim ve bilgi aktarım platformu. Bu nedenle aynı kuralların geçerli olması adil değil diyor.
Peki Çocuklar İçin Ne Kadar Güvenli?
İşte burada işler karışabiliyor. YouTube, her ne kadar eğitim ve eğlence odaklı gibi görünse de, çocuklar için bazı riskler taşıyor:
- Yeme bozukluğu teşvik eden videolar
- Kendine zarar verme içerikleri
- Yaşına uygun olmayan ‘challenge’ akımları
Hükümet, bu riskleri göz önünde bulundurarak, YouTube’un da yasa kapsamına girmesi gerektiğini açıkladı.
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, Google’ın bu çıkışına karşı şu açıklamada bulundu:
“Büyük teknoloji şirketlerinin tehditleriyle hareket etmeyiz. Kararlarımızı bağımsız uzmanlar verir.”
Yani hükümet geri adım atma niyetinde değil. YouTube bu yasaktan kaçamayabilir.
Küresel Etkiler ve Dijital Özgürlük Tartışması
YouTube’un bu yasaya dahil edilip edilmemesi sadece Avustralya’yı değil, dünya genelinde dijital özgürlük ve çocuk güvenliği konusunu da gündeme getirdi. Bazı uzmanlara göre bu tarz yasaklar, çocukları korumaktan çok sansüre dönüşebilir. Google da zaten bu noktaya dikkat çekiyor:
“İfade özgürlüğü zarar görürse, yaratıcılık ve bilgi paylaşımı da sekteye uğrar.”
Ancak öte yandan, dijital dünyada çocukları içerik bombardımanından korumanın şart olduğu da inkar edilemez bir gerçek. Sosyal medyada bilinçsizce geçirilen saatler, gelişme çağındaki gençlerin zihinsel sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor. Odaklanma süreleri düşüyor. Tembelleşme, hareketsizlik, sağlıksız beslenme gibi birçok konuda sıkıntı yaşayabiliyorlar.
Bu gelişmelerin ışığında, sosyal medya platformları artık sadece ‘paylaşım yeri’ değil de, aynı zamanda birer kamusal sorumluluk sahibi teknoloji aktörleri haline de geliyor. İçerik moderasyonu, yaş doğrulama sistemleri, algoritmaların şeffaflığı gibi konular artık her zamankinden daha önemli hal alıcak.
Şimdi Ne Olacak?
Yasa Aralık 2025’te yürürlüğe girecek.
Bu sürede YouTube’un yasa kapsamına girip girmeyeceğine dair yeni bir değerlendirmede bulunulacak. Eğer dahil edilirse, YouTube’a 16 yaş altı çocuklar erişemeyecek.
YouTube’un çocuklar için güvenli olup olmadığı tartışması bugün yeni bir boyut kazandı diyebiliriz. Google, platformun yasaklanması durumunda büyük bir hukuki savaş başlatmaya hazırlanıyor. Ancak hükümet de geri adım atmayı düşünmüyor.
Bu gerginlik sadece Avustralya’yı değil, tüm dünyadaki sosyal medya politikalarını da etkileyebilir. Çünkü bu yasa geçerse eğer, diğer ülkeler için de bir örnek teşkil edebilir. Başka ülkelerde yasağa sıcak bakabilir. Muhtemelen Google’ da bu yüzden yasaklanma işine bu kadar karşı çıkıyor. Bir yerde başlarsa yasakların önü alınmayabilir.
