Yapay zekâ sistemleri, devasa işlem gücü ve veri merkezi ihtiyaçlarıyla Bitcoin madenciliğini bile geride bırakacak düzeyde enerji tüketmeye başladı. Bu yükseliş, teknolojik ilerlemenin yanında çevresel sorumlulukları da gündeme getiriyor.
Bildiğiniz üzere son zamanlarda yapay zekâ her yerde: ChatGPT gibi sohbet robotları, görsel üreten sistemler, sesli asistanlar… Ama bunların arkasında dönen hesaplamalar öyle basit şeyler değil malesef. Bu kadar akıllı sistemler tabiki çalışmak için ciddi bir enerjiye ihtiyaç duyuyor.
Ve artık öyle bir noktaya gelindi ki, yapay zekânın harcadığı enerji, Bitcoin madenciliğini bile geçmek üzere.
Burada Bitcoin sistemi için ne kadar harcanıyordu sorusu akla gelebilir. Bitcoin sistemini ayakta tutmak için dünya çapında binlerce bilgisayar sürekli çalışıyor. Bu da yıllık 100 ila 140 terawatt-saat (TWh) gibi devasa bir enerji tüketimi anlamına geliyor. Yani bunu daha soyutlaştırırsam birçok ülkenin elektrik ihtiyacından daha fazla!
Yapay zekâ özellikle üç şeyde enerji harcıyor:
Model Eğitimi: Mesela GPT gibi büyük sistemleri eğitmek haftalar sürüyor, ve bu süreçte binlerce güçlü ekran kartı (GPU) çalıştırılıyor.
Modeli Kullanmak: Her soru sorduğunda ya da görsel ürettirdiğinde arka planda yine fazla enerji harcanıyor.
Veri Merkezleri: Bu işlemler büyük sunucularda yapılıyor ve bu merkezler ayrıca soğutulmak zorunda, bu da ekstra enerji demek oluyor.
Örnek verecek olursam; GPT-4’ü eğitmek için kullanılan enerji, küçük bir kasabanın aylarca tükettiği elektriğe eşdeğer.
Araştırmalara göre 2027’ye kadar yapay zekânın enerji ihtiyacı Bitcoin’in bugünkü seviyesinden %30-50 daha fazla olabilir. Çünkü AI sistemleri her geçen gün daha büyük, daha karmaşık ve daha çok kullanılan araçlar haline gelmiş durumda.
NVIDIA, OpenAI, Microsoft gibi şirketler her yıl binlerce gelişmiş çip üretip satıyor. Amazon ve Google gibi devler devasa veri merkezleri kuruyor.
Hepsi yapay zekâyı büyütmeye devam ediyor ama bu büyüme aynı zamanda enerji tüketimini had safhaya ulaştırıyor da.
Ama tüm bunlar zaman ve yatırım gerektiriyor. Şirketlerin kar mı yoksa çevre mi diye bir tercih yapması gerekecek gibi.
Son Olarak: Yapay zekâ hayatı kolaylaştırıyor ama dünyaya da yük bindiriyor. Bu sistemleri kullanırken, arkasında dönen enerjiyi de unutmamak lazım. Yoksa geleceğin teknolojisinin, bugünün iklim krizine dönüşmesi söz konusu.
