Yapay zeka dost mu yoksa düşman mı?
Filmlerdeki harika robotlardan, teknolojik çalışan arabalara, sohbet panolarından, insan yardımına kadar Al, günümüzde her yerde ancak bu heryerdeliğin ardına baktığımızda dünyamızı tamamen değiştirebilecek karmaşık ve hızlı büyüyen bir alan var.
Yapay zekanın ana fikrini, nasıl çalıştığını, getirdiği birçok avantajı ve olası sorunları gelin inceleyelim.
Makinelerin sadece talimatları takip etmekle kalmayıp daha iyi hale gelip yeni bilgilere dayanarak akıllı seçimler yapabildikleri bir dünya hayal edelim.
Yapay zekanın konusu budur. AI, insanlar gibi düşünebilen akıllı makineler üretmeye odaklanan bilgisayar biliminin bir parçasıdır.
Yapay zeka üretiminin bir çok yolu vardır. Ancak önemli bir yöntem daha vardır ki buna makine öğrenimi denir. Yapay zekanın sistemine bir çok şey yükleriz örneğin; kod, metin, resimler gibi. Sisteme veriler gönderilir.
Al sistemi daha sonra bu verileri dikkatlice inceler ve içindeki kalıpları ve bağlantıları bulur. Bu sistemin bulduğu kalıplara dayalı olarak yeni bilgi ile bir dizi kural veya model oluşumuna olanak sağlar. Al daha önce ve sonra görülmemiş tamamen yeni veriler hakkında tahminde bulunabilir veya kararlar alabilir.
Bu daha iyi anlaşılsın diye şöyle bir örnek verebilirim:
Bir çocuk kediler ile köpekler arasındaki farkı öğreniyor. Bu çocuğa binlerce resim ve her bir hayvanın neyinin farklı olduğunun gösterildiğini düşünün, çok sayıda resim gördükten sonra çocuk sonra yeni bir resme bakıp bunun bir kedi olduğunu söyleyebileceği bir noktaya gelir.
Bu basit örnek makine öğreniminin bilgiden öğrenmenin ve bu bilgiyi yeni durumlarda kullanmanın ne demek olduğunu gösterir.
AI endüstriyi hızla değiştiriyor, yaşama şeklimizi etkiliyor. Çalışma ve çevremizdeki dünyayla bağlantı kurma şeklimiz, sağlık sisteminde yapay zekanın yardımı ile tıbbi taramalar oldukça doğru şekilde analiz ediliyor.
Şuan zaten yapay zeka bir çok alanda bizim yardımcımız olmuş durumda, bazı insanlar hayatlarında neyi nasıl yapması gerektiğini bile yapay zekaya danışabiliyor.
Bu sorunları daha erken bulmaya potansiyel olarak hayat kurtarmaya da oldukça yardımcı olabilir. Finans sektörü dolandırıcılığı teşvik etmek ve kişiselleştirilmiş yatırım tavsiyeleri vermek için Al’ı kullanıyor işleri daha hızlı ve güvenli hale getiriyor.
Bu belirli örneklerin ötesinde Al günlük hayatımızı kolaylaştırıyor. İstediğimiz bir çok şeye anında erişim sağlama, bilgiye kolay ve güvenli ulaşım sağlayabiliyoruz.
Mesela daha önce beğendiğiniz bir ürün var, ona alternatif karşınıza sunulan başka ürünler yapay zeka kullanılarak yapılır.
Yapay zeka destekli sanal asistanlar artık her yerde ve sorularınızı yanıtlıyor, sorunlarınıza çözüm bulabiliyor. Yapmanız gereken işleri programlayıp akıllı ev cihazlarınızı kontrol ediyor.
Bu ve daha sayılabilecek bir çok madde yapay zekanın faydalarıydı şimdi dezavantajlarından bahsedelim.
Yapay zekanın yararlarından herkes söz edebilir, bu bilindik bir durumdur ancak ele alınması gereken başka konuda dezavantajlarıdır.
Ben ilk sıraya insanları tembelleştirdiğini koymak istiyorum. Evet yapay zeka hayatımızın bir çok yerinde yardımcı, ancak insanlar kolaylıklar karşısında düşünmeyi, üretmeyi, geliştirmeyi bırakıp tembelleşiyorlar.
Başka olası sorunlar arasında şunlar yer almakta yapay zeka sistemleri git gide daha da profesyonelleştikçe, yapay zekalar insanların yaptığı işleri yapmaya başlayabilirler. Bu beraberinde önemli bir soruyu da getiriyor.
Birçok insanın işsiz kalmasına hazır mıyız? Ki şuan için konuşacak olursak büyük şirketler bu uygulamaya çoktan geçmiş durumda, ülkemizde ise daha kısıtlı bir alan için bu durum söz konusu.
Evet böyle olası bir sorun gözüküyor ancak bunu nasıl önleyebiliriz?
Aslında yapay zekalar insanların işlerini yapmak için değil de, insanların işlerini kolaylaştırmak ve yardımcı olmak için olmalı.
Başka bir sorunda önyargıdır. Yapay zeka sistemi kendilerine verilen verilerden öğrenir bu verilerde ön yargılar varsa yapay zekanın kendisi de otomatik olarak önyargılı olacaktır.
Şöyle düşünelim bir yapay zeka, adalet sisteminde kullanılmak için tasarlanmış. Bu durumda şu ortaya çıkıyor; onu eğitmek için kullanılan veriler geçmişteki cezalandırmalarda ırksal önyargıları barındırıyorsa eğer bu durum yapay zekanın sisteminde de bu şekilde karar vermesini sağlar.
Bu gibi olası sorunları sorun haline gelmeden ele almak ve azaltmak oldukça önemlidir.
Yapay zekanın geleceğinin ne olduğunu düşünüyor olabilirsiniz. Yapay zeka yeni bir alan ancak oldukça hızlı ilerliyor bu teknolojik şeyleri nasıl değiştireceğini tahmin etmek zor ancak bir şey kesin: Yapay zeka dünyamızı devrim niteliğinde değiştirme potansiyeline sahip, ancak yapay zekayı sorumlu olarak geliştirmek önemli.
Etik hususlara dikkat edilmeli, toplumsal kurallar önemsenmeli, duygusal değil mantıksal hareket olmalı gibi güçlü güvenlik önlemleri alınmalıdır. Yapay zekanın herkes için işleri daha iyi bir noktaya getirmek için kullanıldığından da emin olunmalıdır.
Yapay zeka insanların dostu mu yoksa düşmanı mı sorusunun önü hala açık, cevap bu aracı nasıl ve ne şekil geliştirdiğimize bağlı olarak değişim gösterecektir.
