Herkes elinden telefonu düşürmüyor, öyle ki tuvalete bile telefonla girilir oldu. Böyle iç içe yaşadığımız cihazları gün boyu kullandığımız yetmiyor gece yatmadan öncede acaba neler olmuş diyerek biraz daha bakıyoruz.
Ancak bu biraz bakıp kapatırımlar saatlere de dönüşebiliyor. Maalesef ona da bakayım şuna da bakayım şu oyunu da oynayayım derken gözlerimizi istemesek de mavi ışığa maruz bırakıyoruz, hemde çok önemli bir vakitte.
Belki şuan bu makaleyi de yatmadan önce gezerken gördünüz ve okumaya başladınız. Bunun sağlıksız olduğunu herkes duymuş olmalı hatta farketmiş de olabilirsiniz. Ekran karşısında saatler geçirdikten sonra verimli bir uyku uyuyamamak, baş ağrısı gibi durumlar bize bir şeylerin yanlış olduğunu haber veriyor.
Yatmadan hemen önce parlak bir ekran izlemenin basit etkisi, uyumak için yeterince yorulmamanızdır. Yatmadan önce vücudunuzun düzgün bir şekilde dinlenmesi gerekir. Ancak, parlak ışıklı bir ekranla birlikte bu oldukça zordur.
Oynadığımız oyunlar, Instagram paylaşımları, Twitter haberleri.. Bunların hepsi vücudunuzdaki stresi artırmak için bir araya gelir. Vücudumuz, insanlığın bu modern eylemlerine Paleolitik şekilde, yani savaş ya da kaç tepkisini kullanarak tepki verir.
Stres hormonu olan kortizol, bu görünmez gece yarısı tehditleriyle mücadele etmek için böbrek üstü bezinizde salgılanır. Kortizol, sizi uyandırmaktan sorumlu bir hormondur.
Yani şimdi, vücudunuz, temelde sizi uyutan melatonin hormonunu üretmek yerine, kortizol salgılamaya başlar. Tebrikler… Vücut saatimiz bu şekilde karışmış olur 🙂
Buradaki temel sorun, bu teknoloji biçimleri aracılığıyla aldığınız bilişsel uyarım değildir. Yani iyi ya da kötü şeye bakıyor olmanızın bir önemi. Sizi gerçekten etkileyen şey, bu ekranların yaydığı parlak mavi tonlu ışıktır.
Beyaz ışık üretmek için, bu elektronik cihazlar kısa dalga boylarında ışık yaymalıdır, bu da onları akşamları melatonin salınımının başlamasını baskılayan veya geciktiren potansiyel kaynaklar haline getirir, böylece uyku süresini azaltır ve uykuyu bozar.
Araştırmacı Brittany Woods’a göre, bu durum zaten gece kuşu olma eğiliminde olan genç yetişkin ve ergen popülasyonlarında özellikle endişe vericidir diyor.
Temel olarak, vücudunuz milyonlarca yıllık evrimin ardından, gün batımının sıcak kırmızı ışığının vücudun uyuması gerektiği anlamına geldiğini, sabahın parlak mavi ışığının ise vücudun uyanması için bir işaret olduğunu anlayacak şekilde adapte oldu.
Bu kadar basit, ancak günümüzün bilgi çağında bunu düzeltmek gerçekten zor. Çünkü her yer yapay ışıkla dolu!
Rensselaer’deki doçent ve LRC’nin Işık ve Sağlık Programı direktörü Mariana Figueiro, “Çalışmamız, kendi kendine ışık veren elektronik ekranlardan gelen ışığa iki saat maruz kalmanın melatonini yaklaşık yüzde 22 oranında baskılayabildiğini gösteriyor” dedi. Oldukça yüksek bir rakam.
Dijital ekranlar insan vücudunda salgılanan önemli bir hormon melatonin üretimini baskılayarak vücudun doğal uyku döngüsünü bozan mavi ışık yayar.
Ekranlar, melatonin üretimini baskılayarak vücudun doğal uyku döngüsünü bozan mavi ışık yayarlar. Bu, diyabet, obezite ve meme kanseri gibi bir dizi sağlık sorununa yol açabilir. Mavi ışık filtreleme uygulamaları, mavi ışık maruziyetinin etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir.
Yani evet, yatmadan önce ekrana bakmak uykunuzu bozar, ama bunu zaten biliyordunuz, değil mi? Akıllı telefonunuzu kapattıktan hemen sonra dönüp durmanın etkilerini zaten hissetmişsinizdir, ama bu çağda kaçınılmaz görünüyor.
İşlerimizin çoğu bir şekilde bilgisayar ekranıyla ilişkili görünüyor ve bunu da bırakamıyoruz. Yani uyku düzenimiz bozuluyor.. ne olmuş yani? Neden önemli?
Aslında gerçekten önemli. Vücudun sirkadiyen ritmindeki (uyku döngüsü) bozulma, diyabet ve obezite riskini artırır, ayrıca gece vardiyasında çalışanlar gibi uzun yıllar boyunca tekrarlanırsa meme kanseri gibi daha ciddi hastalıklara yakalanma riskini de artırır.
Gün içinde biriken nörotoksinler, iyi bir gece uykusu almadığınız sürece temizlenemez. Bu nörotoksinler daha sonra beyninizde kalır, sizi sersemletir, hafızanızı ve dikkat sürenizi bozar. Metabolizmanızın da mahvolacağından bahsetmiyorum bile.
Sağlıklı bir yaşam için hayatımızda Yaptığımız her şeye dikkat etmek gerekli. Bu sorunu düzeltmek için de basit yöntemlerden birisi ‘Mavi ışık filtreleri‘
Zaten şuan çoğu akıllı telefonda otomatik var olan Mavi ışık filtresi kullandığınız saate göre ekranınızın renginin değişmesini sağlar. İsterseniz ayarlardan saat aralığını değiştirebilirsiniz ya da sarı ışığın yoğunluğunu daha fazla ya da az yapabilirsiniz.
Eğer telefonunuzda bu filtre bulunmuyorsa da kolay bir şekilde indirip kullanabilirsiniz.
uygulama dışarısı karardığında, ekran normal mavi aydınlatmalı halinden daha kırmızı ve daha sıcak görünür. Ben de bir gece kuşu olduğum ve telefonu çok kullandığım için özellikle ışık filtresini kullanmaya çalışıyorum.
Önceden gerçekten ışığın göz ağrısı ve baş ağrısı yaptığını farketmiştim. Uzun süredir hem bilgisayarımda hem telefonumda sarı filtre kullanmaya çalışıyorum gerçekten eski haline göre oldukça farkediyor.
2. Teknolojik cihazların kullanım süresini azaltmaya çalışın.
Uzun süreli teknolojik cihaz kullanımı, gözlerde yorgunluğa ve diğer sorunlara neden olabilir. Bu sebeple teknolojik cihazları mümkün olduğunca az kullanmak ve sık sık ara vermek önemlidir. Özellikle de akşam saatlerinde cihazların kullanımını mümkün olduğunca azaltmak gerekir.
Buna destek olmak için hangi uygulamayı çok kullanıyorsanız telefonunuzdan süre kısıtlaması yapabilirsiniz.
3. Göz Egzersizleri Yapın.
Göz egzersizleri, gözlerimizin yorgunluğunu azaltmaya yardımcı olabilir. Özellikle, teknolojik cihaz kullandıktan sonra gözleri dinlendirmek için göz egzersizleri yapmak oldukça faydalıdır.
Bunlar, gözleri yakın ve uzak mesafelere odaklamak, gözleri dairesel hareketlerle çevirmek veya gözleri kapatarak dinlenmek gibi basit egzersizler olabilir.
Mavi ekran ışığının gözler için zararlı olduğunu ve uzun süreler maruz kalındığında retinaya dahi zarar veren ışınlar olduğunu da unutmamak gerek.
Aslında en iyi çözüm telefon ve bilgisayarları kapatıp güzel bir uyku çekmek. Ancak bunu başarmak oldukça zor olduğu için biz mavi ışık filtresinden devam :))
Bu gönderi en son şu tarihte değiştirilmiştir 1 Mayıs 2025 8:51 pm
