Trenle yolculuk yaptığınız zaman, toplu taşımaları kullandığınızda, raylarda birikinti halinde duran taşları mutlaka görmüşsünüzdür. O taşlar orada öylesine yerleştirilmiş değil elbette.
Herhangi bir tren yolculuğu yaptığınız zaman demiryolu hattını baştan sona çevreleyen taş yığınlarını kesin görmüşsünüzdür.
İlk başta göze normal çakıl taşı gibi görünebilirler. Ancak sık sık tren yolculuğu yapıyorsanız seyahat ettiğiniz ülke neresi olursa olsun, bu taşların şeklinin ve dokusunun neredeyse her zaman aynı olduğunu fark etmiş olabilirsiniz. Peki bunun sebebi nedir?
Demiryolu hatlarını döşeyen kırma taşlara ‘Ray balast’ denir. Daha spesifik olarak, balast, traverslerin veya demiryolu bağlarının döşendiği hat yatağını oluşturur. Görmüş olabileceğiniz gibi bu taşlar aşağıda demiryolu bağlarının arasında ve çerçevesinde paketlenmiştir.
Hat balastının kalınlığı genellikle 25-30 cm arasında değişmekte olup demiryolu hattının coğrafi konumuna ilişkin belirli koşullara bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Palet balast genellikle kırma kayalardan veya taştan oluşur, ancak bazı durumlarda yanmış kil gibi daha az uygun alternatifler de kullanılır. Bununla birlikte bir demiryoluna bir demet taş atıp bununla bitiremeyeceğinizi anlamak önemlidir.
Dediğim gibi, palet balastındaki taşlar karakteristik bir şekil boyut ve dokuya sahiptir.
Yüzeyleri pürüzlü değil ancak kenarları pürüzlüdür. Bunun sebebi bu kayalar birbirlerine kenetlenir ve bu nedenle yerlerinde kalırlar.
Bunları dairesel ya da pürüzsüz kayalarla değiştirirseniz, birbirlerinin üzerinden kayarlar ve palet balatasının gücünü tehlikeye atarlar. Tahmin edebildiğiniz üzere bunun sonucu kötü olabilir.
Demiryolu rayları; güneşten, yağmurdan, bitki örtüsünden ve genel aşınma, yıpranmadan kaynaklanan aşırı ısı dahil olmak üzere sürekli olarak doğanın güçlerine maruz kaldıkları için korozyona ve paslanmaya eğilimli çelik ve diğer metalik parçalardan yapılmıştır. ,
Ray balastının varlığının arkasındaki temel neden demiryolu hattını korumaktır. Bunu birkaç yolla yapar.
1- Traversleri yerinde tutar.
Kargo ve yolcu trenleri de dahil olmak üzere birçok tren her gün demiryolu raylarından geçmektedir. Bu nedenle bu paletlerin sürekli olarak büyük miktarda stres ve baskıya dayanması gerektiği şaşırtıcı bir durum değil.
Palet balast traversleri yerinde tutar, böylece ağır trenler üzerinden geçtiğinde uzunlamasına veya yanlamasına hareket etmezler. Ray balastları olmadan, bu traversler geçen trenlerin sürekli baskısı altında kaybolabilirler.
2- Yük dağılımı.
Trenler son derece ağırdır ve raylara, traverslere büyük bir baskı uygular.
Palet balastındaki taşlar tırtıklı olduğundan birbirlerine kenetlenirler. Bu şekilde traverslere ve palete uygulanan muazzam yük, palet balastına eşit olarak dağılır.
3- Titreşim sönümleme.
Palet balast, hareket eden bir trenin neden olduğu titreşimleri emer. Palet balastındaki taşların sağladığı yastıklama etkisi trene binen yolcuların konforuna katkıda bulunur.
Bunu test etmek için, bir dahaki sefer bir trene binerseniz, tren balastı olmayan bir demiryolu hattının üzerinden geçtiğinizde nasıl hissettiğinize çok dikkat edin.
4- Drenaj.
Demiryolu raylarının yağmur veya su tıkanması nedeniyle su altında kalmamasını sağlamak önemlidir. Palet balast bu konuda da oldukça kullanışlıdır.
Traverslerin üzerinde veya çevresinde su tıkanmasını veya su birikintisi önler. Onlar olmasaydı eğer raylarda su birikecek ve metal kısımlarının hızla paslanmasına neden olacaktı.
5- Rayların etrafında oluşan bitki örtüsünü önler.
Hepimiz yeşil çimenler, bitkiler ve ağaçlarla dolu arazilerden geçmek istesek de, demiryolunun kenarlarında oluşabilecek bu bitkisel büyümeler demiryolu hattının gücüne zarar verebilir.
Pistlerin çevresinde çim, yabani ot veya bitkilerin büyümemesi son derece önemlidir. Palet balastındaki taşlar, yolun yapısını ve gücünü tehlikeye atabilecek bitki örtüsünün korunmasına büyük ölçüde katkıda bulunur.
6-Gürültü emilimi.
Hareket eden bir tren, özellikle trenin dışında bulunan insanlar için oldukça gürültülüdür. Palet balastındaki kırma taşlar, düz bir düzlemden daha geniş bir yüzey alanı sunar. Bu gürültü emilimini büyük ölçüde kolaylaştırır.
Trenler balastı olmayan raylarda hareket ettiğinde belirgin şekilde daha yüksek sesler çıkarırdı.
7- Isı genleşmesini en aza indirir.
Yaz mevsiminde, tren rayları ısı nedeniyle genişleme eğilimdedir. Palet balast bu ısı genleşmesini güvenli ve minimumda tutmaya yardımcı olarak paletin etkinliğini ve güvenliğini sağlar.
Gördüğünüz gibi bu çakıl taşlarının olduğu yer olan ray balast, demiryolunu ve traverslerini doğanın gücünden ve hareket eden bir trenin stresinden korumakla kalmaz, aynı zamanda yolcuların genel konforuna da katkıda bulunur.
Bu taşlara baktığımız zaman raylara bir kez yerleştirildiklerinde hiç rahatsız olmadan sonsuza kadar orada durduklarını düşünebilirsiniz.
Bu pek de doğru değil. Balastlar çok fazla kir veya çamura maruz kaldığında etkinliği de azalır. Taşların arasında birikintiler oluşmaya başlar ve boşaltma kabiliyetini olumsuz yönde etkileyebilir.
Demiryolu hattı gibi ray balastları da düzenli bakım ve temizlik ister.
Bazen taşlar, yeni taşlarla değiştirilmiş olur. El ile düzeltilmeyi azaltmak için, bu işe özel yapılmış araçlar da vardır.
Bu gönderi en son şu tarihte değiştirilmiştir %s = human-readable time difference 11:48 pm
