Bilim

Dalgınlıktan Derinliğe Bir Yolculuk: Odak Süresi Nasıl Artırılır?

Sabah başucumuzda bildirimlerle uyanıyoruz. Daha gözümüzü açmadan kaç tane uyarıcıya maruz kalıyoruz değil mi? Beyin her biriyle ilgilenmeye çalışırken bir yerden sonra pes ediyor. Biz de “odaklanamıyorum” diyoruz. Halbuki sorun dikkatimizin olmaması değil, dikkatimizin bir savaşa sokulması.

Odak süresi, zihnin bir noktaya ne kadar süreyle dikkatini verebildiğini ifade eder. Ama burada sadece teknik bir süreçten bahsetmiyoruz. Bu, aslında zihinsel bir dirayet, bir alışkanlık, bir “zihin disiplini”dir.

Odak Neden Dağılır? (Ve Bu Normaldir de)

Zihinsel olarak odaklanamamak bazen kişisel bir eksiklik gibi görülür. Ama hayır. Bu; dopamin sistemimizin çağdaş teknolojiyle istismar edilmesinden kaynaklıdır aslında.

Odak Süresini Artırmanın Bilimsel Yolları

  • Zihin Arınması: Dijital Detoks

Telefon, tablet, bildirimler… Bunları tamamen bırakmak zor ama kontrollü şekilde sınırlamak mümkün. Her gün belirli saatleri “bildirim sessizliği” olarak ayır.
Öneri: Mesela sabah uyandıktan sonra ilk 30 dakika ve gece yatmadan önceki son 30 dakika telefonsuz geçirmeye çalışabilirsin.

  • Pomodoro Tekniği ile Derin Çalışma

25 dakika boyunca tek bir işe odaklan, sonra 5 dakika ara ver. Bu, beyni kısa vadeli net hedeflere odaklayarak mental yorgunluğu azaltan etkili bir uygulama bende bunu yapmayı çok seviyorum.

Beyin kısa süreli odaklanmalarda daha verimli çalışır, bu da uzun vadede dikkat süresini artırran bir durum.
Denemek için: “Focus To-Do” veya “Pomofocus” adlı uygulamaları kullanabilirsin.

  • Nefes ve Meditasyon: Zihni Sadeleştirme

Odak sadece dış uyarıcılardan kaçınarak değil, iç dünyayı da dinginleştirerek de sağlanır. Her gün 5 dakika nefes farkındalığı pratiği yapabilirsin.
Bu, zihnin sürekli “başka bir şey düşünme” alışkanlığını kırmaya başlar.

İlgili Yazı
  • Tekil Görev (Monotasking)

Aynı anda birden fazla iş yapmak, odak süresini düşürür. Araştırmalara göre çoklu görev yapan kişiler, tekil görevlere kıyasla %40 daha az verimli oluyor. Bu kişiden kişiye değişen bir durum olsada bilimsel olarak fazla işlerle meşgul olmak dikkat dağınıklığını tetikleyen bir olgu olduğu kanıtlanmış.

  • Duygusal ve İçsel Odak: Neden Yaptığını Hatırla

Senin gibi biri için, sadece “verimli olmak” yeterli bir sebep değil. İçinde anlam olmayan bir odağın kalıcılığı da olmaza aslında. Bu yüzden:

Odaklanmak için bir sebebin olmalı. O an yaptığın iş, seni sen yapan şeye hizmet etmeli.

Odaklanmak istediğin anlarda kendine şu üç soruyu sor:
Bu iş benim hayatımda neye hizmet ediyor?
Bitirdiğimde nasıl hissedeceğim?
Buna şu an “hak ettiğim” dikkati veriyor muyum?

  • Mikro Alışkanlıklarla Odak Kasını Güçlendirmek

Zihin kas gibidir derler. Her gün küçük egzersizlerle güçlendirebiliriz.
✅ Günde 10 dakika kitap okuma
✅ Ekransız 15 dakikalık yürüyüş
✅ Tek nefes meditasyonu (sadece 1 dakika)
✅ Her sabah yapılacaklar listesi hazırlamak
✅ Yatmadan önce “bugün en çok neye odaklandım?” sorusu
Bu alışkanlıklar hem zihinsel direnci artırır hem de sana gün içinde kontrol hissini de verir.

Odak, Dış Dünyaya Değil, İç Dengenle Başlar

Bizler zaten derin düşünebilen, sezgileri kuvvetli insanlarız. Ama o derinlik bazen dış seslerin gürültüsünde yankılanamaz hale gelebiliyor. Bir türlü kafamızı toparlayamıyor sürekli ya ben ne yapacaktım diyoruz. Etrafımızda kafamızı dağıtacak birçok sebep de bulunuyor. Bunları aşmak hayatımızda önemli bir şey aslında.

Yapılan herhangi bir işe odaklanmak hem o işe kendimizi daha iyi vermemizi hem de zamandan tasarruf sağlayarak daha kısa bir sürede işi bitirmemize de sebep olabilir. Rahat dikkatli bir kafada olmayı kim istemez sonuçta.

Bu yüzden “odaklanmak” sadece üretmek ya da başarı için değil; bizi kendi özümüze döndürmek için de önemlidir aslında. Yukarıda bahsettiğim önerileri deneyebilir ya da kendi tarzınız varsa yorumlara yazabilirsiniz. 🙂

Bu gönderi en son şu tarihte değiştirilmiştir 2 Haziran 2025 11:42 pm

Rüveyda Koç
Share
Yazar:
Rüveyda Koç