Bilim dünyası bugünlerde süperiletkenlik araştırmalarında yeni bir şey keşfetti ve bu keşif umudu arttıran nitelikte.
ABD’deki Ames Ulusal Laboratuvarı ve Iowa State Üniversitesi’nden bir ekip, niyobyum tabanlı süperiletkenlerde daha önce hiç gözlemlenmemiş bir fenomen keşfetti; kuantum yankısı, yani asıl adıyla Higgs echo.
Bu olgu, süperiletkenliğin kalbinde yer alan Higgs modunun (süperiletken düzenin genlik titreşimi demek) beklenmedik bir şekilde geri dönüp yankılanmasıyla ortaya çıkıyor. Araştırmacılar, malzemeye ultra hızlı terahertz (THz) darbeleri göndererek Higgs modunu koherent biçimde uyardı.
Sonrasında ise bu titreşimlerin, tıpkı boş bir odada yankılanan ses dalgaları gibi, geri dönüp ölçülebilir sinyaller ürettiği fark edildi.
Ancak bu yankılar, klasik echo fenomenlerinden oldukça farklılar, özellikle de yasaklı frekanslarda zirveler oluşturması ve negatif zaman benzeri sıra dışı işaretler üretmesiyle bilim insanlarını şaşırttı.
Bu keşif, iki açıdan devrim niteliği taşıyor. Birincisi, süperiletkenlerdeki kolektif kuantum modlarının yalnızca pasif birer fenomen olmadığını, aynı zamanda koherent şekilde kontrol edilip okunabileceğini kanıtlıyor.
Bu, gelecekte süperiletkenlerin kuantum bilgi depolama ya da kuantum algılama gibi alanlarda kullanılabileceğine dair umut vadediyor.
Şimdilik keşif, niyobyum örnekleriyle sınırlı. Ancak ekip, farklı süperiletken türlerinde ve değişen sıcaklık/düzensizlik koşullarında aynı yankının gözlenip gözlenemeyeceğini test etmeyi planlıyor. Ayrıca bu modların mühendislik uygulamalarına taşınması için koherens süresini uzatmak ve kayıpları da azaltmak gerekiyor. Önümüzde uzun bir yol olsa da, bu çalışma gelecek vadeden bir gelişme olarak kayıta geçti.
28 Eylül 2025 12:08 am