Son yıllarda hayatımıza girmekte olan 5G teknolojisi, çok daha hızlı ve kesintisiz internet bağlantısı vaat ediyor. Ancak bu yeni teknolojiyle birlikte, ‘5G sağlığa zararlı mı?’ sorusu da merakla tartışılmaya başlandı. Bu yazımda, 5G’nin insan sağlığı üzerindeki etkilerini, bilimsel çalışmalar ve resmi kurumların görüşleri doğrultusunda açıklamaya çalışacağım.
5G, yani beşinci nesil kablosuz iletişim teknolojisi, daha yüksek hızda veri aktarımı sağlayan, daha düşük gecikme süresi ve daha fazla cihazın aynı anda bağlanabilmesini sağlayan yapıya verilen isimdir. 5G, radyo frekansı (RF) spektrumunun yüksek frekans bantlarında çalışır ve bu frekanslar 3 GHz’den başlayıp 100 GHz ve üzerine kadar çıkabilir.
5G, elektromanyetik alan (EMF) ve radyo frekansları (RF) yayıyor. Bu tür elektromanyetik radyasyon ise, iyonize olmayan radyasyon kategorisine girer; yani X-ışınları veya ultraviyole ışınları gibi hücrelere doğrudan zarar veren enerji taşımazlar. RF radyasyonunun en bilinen etkisi, yüksek dozda maruz kalındığında dokularda ısı artışına yol açmasıdır.
Ancak 5G gibi iletişim teknolojilerinde kullanılan frekanslar ve güç seviyeleri, insan dokularını ısıtmak için yeterli değildir. Bu nedenle, termal olmayan etkiler üzerinde yoğunlaşan bilimsel araştırmalar yürütülmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO): WHO, 5G’nin de dahil olduğu RF radyasyonlarının kanserojen olup olmadığını değerlendirmek için 2011’de Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) tarafından yapılan sınıflandırmayı referans aldı. IARC, RF radyasyonunu “muhtemel kanserojen” (Grup 2B) olarak sınıflandırıldı. Bu sınıflandırma, kesin bir kanser bağlantısı olduğunu değil, bu ihtimalin araştırılması gerektiğini belirtiyor.
Uluslararası Elektromanyetik Alanlar Koruma Komisyonu (ICNIRP): 2020’de 5G dahil yeni frekanslar için güncellenen ICNIRP kılavuzları, insanların maruz kalabileceği RF seviyelerinin güvenli sınırlarını belirlemişti. Bu sınırlar ise, mevcut teknolojilerin ve 5G baz istasyonlarının yaydığı RF enerjisinin insan sağlığına zarar vermeyecek düzeyde olduğunu kanıtlar nitelikte.
Aynı zamanda ABD Ulusal Toksikoloji Programı (NTP) NTP tarafından yapılan büyük çaplı hayvan deneylerinde, çok yüksek dozlarda RF radyasyonunun belirli kanser türleri ile ilişkisinin olabileceği de bulundu. Ancak bu dozlar, günlük hayatta insanların maruz kaldığından çok daha yüksek. Bu sonuçlar insanlarda aynı etkiyi göstermez diye yorumluyoruz.
Epidemiyolojik Çalışmalar: İnsanlarda yapılan pek çok araştırma, özellikle cep telefonu kullanımı ve beyin tümörü gibi kanserler arasında anlamlı ve güçlü bir bağ bulamamıştır. Ancak bazı küçük çalışmalar sınırlı ilişkiler göstermiş, bu nedenle uzun vadeli ve geniş kapsamlı araştırmalar günümüzde hala devam ediyor.
İnsanlar genellikle 5G teknolojisine dair şu endişeler içerisindeler:
Kanser Riski: Yukarıda da belirttiğim gibi, düşük düzey RF maruziyetinin kansere yol açtığına dair kesin bilimsel kanıt şuan yok. Ancak yine de bazı araştırmacılar, özellikle uzun vadeli etkiler için dikkatli olunmasını öneriyorlar.
Elektromanyetik Hipersensitivite: Bazı kişiler, RF alanlarına maruz kaldıklarında baş ağrısı, yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü gibi belirtiler bildirmekteler. Ancak bu semptomların doğrudan elektromanyetik radyasyona bağlı olup olmadığı da bilimsel olarak kanıtlanamadı.
Diğer Etkiler: Uyku kalitesi, hormon dengesi ve nörolojik fonksiyonlar üzerine etkileri de tartışılmakta. Fakat bu konuda da net ve tekrarlanabilir sonuçlar şuan için mevcut değil.
Bugün itibarıyla, 5G teknolojisinin insan sağlığına zarar verdiğine dair bilimsel topluluk içinde yaygın bir görüş yoktur. Uluslararası standartlar ve düzenleyici kurumlar, teknolojinin güvenli kullanımını sağlamak için sıkı sınırlar koymuştur. Ancak bilim insanları, teknolojinin yaygınlaşmasıyla birlikte uzun dönem etkilerinin izlenmesi gerektiğinde de hemfikirdeler.
Eğer risklerden kaçınmak isterseniz, telefon kullanımını sınırlamak, kablolu bağlantıları daha çok tercih etmek ve baz istasyonlarına çok yakın yerleşim bölgesinden kaçınmak gibi önlemler alınabilir.
5G teknolojisinden korkmak için bilimsel bir gerekçe şu an yok diyebilirim. Çünkü yapılan araştırmalar ve uluslararası sağlık kuruluşlarının değerlendirmeleri, 5G’nin şu anki kullanım şekliyle sağlığa ciddi bir zarar vermediğini gösteriyor.
Tabii yeni bir teknoloji olduğu için hem çok fazla dedikodu yapılıyor hem de insanlar tedirgin olabiliyor, ama bu tamamen normal bir durum. Uzun vadede etkileri kesin olarak anlaşılana kadar araştırmalar devam ediyor ve düzenleyiciler güvenlik sınırlarını sıkı tutmaktalar.
Yani, 5G’den korkmak yerine bilinçli ve dengeli yaklaşmak en iyisi. Telefonunu çok fazla yakın tutmamak, uzun süre kullanmamak gibi basit önlemler yeterli. Teknoloji hayatımızı kolaylaştırırken, sağlık açısından da korunmamız mümkün.
5G teknolojisi, hayatımızı kolaylaştıran ve iletişim biçimimizi kökten değiştiren önemli bir adım. Ancak, yeni ve karmaşık teknolojiler her zaman beraberinde bilinmezlik ve endişe de barındırır.
Bu yüzden, doğru bilgiye ulaşmak ve bilimsel verileri anlamak bu noktada çok önemli. Korkularımızı, kanıta dayanmayan söylentilere ve komplo teorilerine bırakmak yerine, uzmanların görüşlerine kulak vermeliyiz.
Teknolojinin gelişimi durdurulamaz bir süreç; önemli olan onu nasıl yönettiğimiz ve hayatımıza nasıl entegre ettiğimiz olacak. 5G’nin sunduğu fırsatlar kadar, sağlığımızı korumak için sorumluluklarımız da var. Bilinçli kullanım ve düzenli araştırmalarla, bu teknolojiden maksimum fayda sağlayabiliriz.